Podstawą udzielenia przez bank kredytu (bez względu czy ma to być kredyt konsumpcyjny, hipoteczny, czy inny) jest wniosek kredytowy. Z punktu widzenia przepisów prawa polskiego, a dokładniej kodeksu cywilnego, wniosek jest skierowaną przez potencjalnego kredytobiorcę do banku ofertą udzielenia mu kredytu na runkach określonych we wniosku..
Wniosek o kredyt powinien zatem wyznaczać co najmniej istotne postanowienia umowy kredytu
W samym wniosku nie podajemy terminu, w jakim wnioskodawca będzie oczekiwał decyzji banku w sprawie udzielenia lub odmowy udzielenia kredytu. Jest to fakultatywny element wniosku. Termin udzielenia odpowiedzi przez bank w bardzo dużej mierze zależy od samego wnioskodawcy. Należy pamiętać o tym, że sam wniosek nie wyczerpuje zazwyczaj żądań banku co do dokumentów niezbędnych do oceny wniosku. Takimi dodatkowymi dokumentami są zazwyczaj zaświadczenia o zarobkach, stanie majątku, itd. Dopiero od momentu złożenia wszystkich dokumentów bank będzie mógł rozpocząć analizę wniosku kredytowego.
Złożenie wniosku poprzedzone jest często rokowaniami przeprowadzonymi przez bank i kredytobiorcę, w drodze których uzgadniania jest treść poszczególnych postanowień umowy kredytu. W czasie rokowań strony ustalaj między innymi wysokość kredytu, termin jego spłaty, wysokość oprocentowania, ewentualne zabezpieczenia kredytu, itd. Rokowania mają zatem charakter przygotowawczy. W momencie, kiedy bank i kredytobiorca osiągną porozumienie, kredytobiorca składa do banku wniosek kredytowy.
Rokowaniami poprzedzone jest zazwyczaj zawieranie umów kredytów bardziej skomplikowanych, o bardzo długich terminach spłaty, albo umów o udzielenie kredytu dużej wysokości. Mogą zdarzyć się również sytuacje, kiedy to bank, po złożeniu wniosku rzez osobę zainteresowana kredytem, zaprasza wnioskodawcę do rokowań mających na celu uzgodnienie istotnych warunków umowy kredytowej.
Przepisy prawa bankowego nie określają ściśle, w jakiej formie ma być złożony wniosek kredytowy.
Praktyka mówi jednak o tym, że banki wymagają, by był on złożony w formie papierowej. Z wnioskiem o kredyt może wystąpić zarówno osoba fizyczna, która nie prowadzi działalności gospodarczej, osoba prawna, a także inne jednostki organizacyjne. Co ważne , aby osoba fizyczna mogła złożyć wniosek kredytowy musi mieć ona pełna zdolność do czynności prawnej. Brak zdolności prawnej mają zazwyczaj osoby starsze lub chore psychicznie.
Z wnioskiem o udzielenie kredytu nie może wystąpić na pewno przedsiębiorstwo zagraniczne, a także spółka cywilna, której to przepisy kodeksu cywilnego nie dają zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych. W przypadku spółki cywilnej to wspólnicy spółki muszą złożyć wniosek kredytowy.
Każdy bank uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej osoby, która ubiega się o kredyt. takie wymagania określone są też w prawie bankowym. Przed udzieleniem kredytu bank dokonuje oceny takiej zdolności. Kredytobiorca ma obowiązek natomiast przedłożyć na żądanie banku dokumenty i informacje niezbędne do dokonania tej oceny. Należy pamiętać, że dobór materiałów i stosownych metod oceny zdolności kredytowej jest indywidualną sprawą każdego banku.
Może zatem okazać się, że teoretycznie w jednym banku, przy określonych dochodach, kredytobiorca nie otrzyma kredytu, a w innym zostanie mu przyznany. Większość banków opracowała i realizuje własne metody badania zdolności. Czym większa kwota kredytu, tym badanie jest bardziej szczegółowe i restrykcyjne. Przy sprawdzaniu zdolności bank bierze pod uwagę nie tylko to, czy w danym momencie wnioskodawca ma zdolność kredytową, ale także to czy będzie miał taką zdolność w okresie korzystania z kredytu oraz w momencie jego spłaty.
Od podanej zasady istnieje jednak pewien wyjątek. Bank może udzielić osobie fizycznej lub osobie prawnej kredytu, jeśli ta nie posiada zdolności prawnej, pod warunkiem, że ustanowi ona zabezpieczenie spłaty kredytu, a także przedstawi, niezależnie od zabezpieczenie spłaty kredytu, program naprawy gospodarki podmiotu. Przepisy prawa jasno mówią, że te warunki muszą zostać spełnione łącznie, aby bank mógł udzielić kredytu.
Rozwiązanie takie jest pomocne dla nowo powstałych firm, które siłą rzeczy nie mogą pochwalić się zdolnością kredytową- nie mają majątku ani odpowiednio dużego dochodu.
Wniosek kredytowy składany jest zazwyczaj w oddziale banku, który będzie udzielał wnioskodawcy kredytu. Należy podkreślić, że zazwyczaj decyzja o przyznanie kredytu jest podejmowana w centrali banku, choć zdarzają się sytuacje, że to oddział podejmuje takie decyzje.
